แรงงานบังคับ ไพร่– ทาส ในสังคมไทยโบราณที่เป็นการปกครองในระบอบศักดินา แบ่งคนในสังคมออกเป็น 2 ชนชั้น คือชนชั้นผู้ถูกปกครอง ได้แก่ ไพร่ และทาส

ในยุคสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นเป็นช่วงเปลี่ยนผ่านจากสังคมศักดินาสู่ระบบทุนนิยม ชาวสยามยังเป็นแรงงานบังคับในระบบไพร่ ไม่มีอิสระที่จะไปรับจ้าง

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ถือเป็นยุคแห่งการปฏิรูปประเทศให้ทันสมัยในหลายๆด้าน ทั้งด้านการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม

นับแต่สยามเปิดประเทศและเริ่มดำเนินการอุตสาหกรรม ยังไม่มีหน่วยราชการและกฎหมายมาจัดการดูแลด้านแรงงานสัมพันธ์หรือคุ้มครองแรงงาน

กองทัพญี่ปุ่นบุกเข้ามาตั้งมั่นในประเทศไทย เมื่อวันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ.2484 บังคับให้รัฐบาลไทย ต้องเข้าสู่สงครามเป็นศัตรูกับฝ่ายสัมพันธมิตร อังกฤษและอเมริกา

“จิตร ภูมิศักดิ์” เป็นปัญญาชนนักคิดคนสำคัญของสังคมไทย ผู้นำเสนอแนวคิดศิลปะเพื่อชีวิต ศิลปะเพื่อประชาชน ซึ่งมีอิทธิพลต่อความคิดของปัญญาชนหนุ่มสาวที่ต่อสู้เพื่อประชาธิปไตย

ประวัติศาสตร์ร่วมสมัย จะเริ่มจากเรื่องราวเหตุการณ์ 14 ตุลา 2516 ซึ่งขบวนการนักศึกษา ประชาชน ลุกขึ้นต่อสู้เผด็จการ จนเกิดประชาธิปไตยขึ้นอีกครั้งในสังคมไทย สิทธิของแรงงานกลับคืนมา

พิพิธภัณฑ์แรงงานไทย นอกจากจะทำหน้าที่เป็นพิพิธภัณฑ์ที่มีนิทรรศการถาวร บอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับประวัติศาสตร์แรงงานไทยแล้ว พิพิธภัณฑ์แรงงานไทยยังมีบริการอื่น เพื่อสนองตอบความต้องการของสังคมไทย